پایگاه خبری بازرگان ایرانی

کمتر از 10 درصد تسهیلات بانکی ارزیابی فنی و اقتصادی می شود

سیامک صمیمی دهکردی با اشاره به فعالیت کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی، اظهارداشت: بیش از 200 شرکت مشاوره عضو کانون مشاوران هستند.
وی افزود: کانون 9 سال است که فعالیت خود را شروع کرده و در این مدت اعضای خود را رتبه بندی کرده و در دو سال اخیر 350 طرح توسط این شرکت ها تدوین، ارزیابی و نظارت شده‌اند و سیستم بانکی هم این طرح ها را تامین مالی کرده‌ است.
رئیس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی در پاسخ به این سوال که ابعاد طرح های بررسی شده چگونه است، گفت: ارزش این طرح ها از بالای یک میلیارد تومان تا هزار میلیارد تومان هستند.
وی با بیان اینکه مشاوران طرح های اقتصادی علاوه بر امکان سنجی، بر روند اجرای طرح هم نظارت می‌کنند، تصریح کرد: در واقع بعد از اینکه بانک طرح را پذیرفت و در کمیته اعتباری آن را به صورت مشارکتی تصویب کرد، شرکت مشاوره روند اجرا و نحوه هزینه کرد تسهیلات را بررسی و به بانک گزارش می کند.
به گفته وی مشاوران هم امکان سنجی طرح ها را انجام می دهند و هم ناظر بر مصرف تسهیلات هستند و تقریبا تا پایان بر آن نظارت می کند.
صمیمی دهکردی در پاسخ به این پرسش که با توجه به عضویت بیش از 200 شرکت و ارزیابی 350 طرح، در واقع هر شرکت حدود 1.5 طرح را به طور متوسط ارزیابی کرده و آیا ظرفیت کانون همین میزان است، اظهارداشت: خیر، ظرفیت بسیار بیشتر است. کل ارزش تسهیلاتی که برای این 350 طرح پرداخت شده 20 هزار میلیارد تومان است در حالی که کل تسیهلات اعطایی بانک ها در حدود 400 هزار میلیارد تومان بوده است.
وی تصریح کرد: البته بخشی از این تسهیلات تمدید تسهیلات قبلی بوده و شاید بتوان گفت کل تسهیلات جدید پرداختی بانک‌ها در یک سال 200 هزار میلیارد تومان بوده است که در این صورت فقط 10 درصد تسهیلات پرداختی توسط شرکت های مشاوران تدوین شده است و این بسیار کم است.
رئیس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی، ادامه داد: با توجه به اینکه بخشی از هزینه پروژه با آورده متقاضی تامین می شود، می توان گفت که کمتر از 10 درصد سرمایه گذاری های انجام شده توسط شرکت های مشاوره، بررسی توجیه اقتصادی شده و به ابعاد فنی آن پرداخته شده است.
وی گفت: این 350 طرحی که تاکنون با مشاوره و نظارت شرکت های مشاوره اجرایی شده است، کمتر از 5 درصد معوقه داشته اند. بنابراین کاملا مشهود است که اگر طرح توسط مشاوران ذی صلاح و مستقل بررسی، طراحی و نظارت شود آثارش چگونه خواهد بود.
صمیمی دهکردی با بیان اینکه مشاوران تعهد می دهند که در طرح نباید ذینفع باشند، افزود: اما می بینیم که وام به شرکت هایی داده می شود که زیرمجموعه بانک است. در واقع خود بانک طراحی می کند، خودش پیمانکار می شود، خودش مجری طرح می شود و خودش هم تامین اعتبار می کند و این یعنی هیچ استقلالی نیست و مفسده ها از همین جا شکل می گیرد.
وی در پاسخ به این سوال که در صورتی که شرکت مشاوره در ارزیابی طرح اشتباه کرده باشد و طرح به دلیل این مشاوره غلط شکست بخورد، چه عواقبی متوجه آن شرکت خواهد بود، گفت: کانون هیاتی به نام هیات رسیدگی به تخلفات دارد و اگر ما یا بانک یا متقاضی خودش به ما اعلام کند که اشتباهی رخ داده، در هیات رسیدگی به تخلفات موضوع رسیدگی می شود.
رئیس شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری بانکی افزود: اولین کاری که انجام می شود، گواهی صلاحیت مشاور باطل می شود و اگر ضرر و زیانی به سرمایه گذار وارد شده باشد، به قوه قضائیه ارجاع می شود تا زیان های وارده مشخص شود.
به گفته وی بنابراین هم کانون با آن شرکت برخورد می کند و پرونده برای رسیدگی قضائی به قوه قضائیه ارجاع می شود.
باتوجه به تعدد پرونده‌های تسهیلاتی بانک ها، اساسا طرح ها به صورت فنی و تخصصی در بانک ها ارزیابی نمی‌شود و همین مساله می‌تواند به عنوان یکی از دلایل افزایش معوقات بانکی مورد بررسی قرار گیرد.
بانک در یک قرارداد تسهیلاتی مشارکتی، در واقع به عنوان یک ذینفع محسوب شده و همین مساله احتمال بروز فساد در بررسی توجیه اقتصادی طرح را به وجود می آورد.
به همین دلیل، بانک مرکزی با استناد به ماده 5 قانون تسهیل اعطای تسهیلات بانکی بخشنامه ای را به بانک ها و موسسات اعتباری ابلاغ کرد.
براساس این بخشنامه، به منظور سرعت بخشیدن به استفاده از خدمات شرکت های مشاوره اعتباری و سرمایه گذاری، اطمینان از صحّت برآوردها و بررسی های اقتصادی، فنی و مالی طرح ها و با هدف جلوگیری از لاوصول شدن منابع بانک ها، همه بانک هایی که در بررسی طرح های خود از خدمات شرکت های مشاوره مرتبط استفاده می کردند، باید برای بررسی طرح های توجیهی و نظارت بر طرح ها از شرکت های عضو کانون مشاوران استفاده کنند.
طبق این بخشنامه استفاده از شرکت های غیرعضو (برای بررسی طرح های اقتصادی) ممنوع است.
اما با وجود این تاکیدات، همانطور که شورای عالی کانون مشاوران اعتباری و سرمایه گذاری می گوید، فقط 10 درصد تسهیلات اعطایی با استفاده از نظرات مشاوران عضو کانون پرداخت شده است.